Het is algemeen bekend – hoewel het liever niet wordt uitgesproken – dat er vaak iets mis is met in Suriname uitgegeven drukwerk. Vooral wanneer het om boeken gaat. Toch was ik opnieuw geschokt, toen ik me onlangs waagde aan het boek Kresekre Sumani, met als ondertitel Winti Heilig Schrift, van de Wintipriester ofwel Duman Ramon Mac-Nack.
Op 21 juli van dit jaar overhandigde de auteur, tijdens een galabijeenkomst in de Congreshal van de hoofdstad, het eerste exemplaar aan de president van de republiek. Met de mededeling dat het Winti-geloof hiermee eindelijk ook de beschikking had gekregen over een heilig boek op het niveau van de Bijbel en de Koran. En omdat er toen nauwelijks een kritische noot over te horen viel, was bij mij blijven hangen dat dit wel eens zou kunnen zijn wat ik zocht op dat gebied.
In de winkel werd ik wel aan het denken gezet door de pseudo-kalligrafie van het omslag, maar de drang om mijn geestelijk leven te verrijken was sterker. De inhoudstafel/table of contents – het boek is tweetalig – was in ieder geval veelbelovend, tot ik thuis ontdekte dat het laatste deel van het boek (blz.218- 265) daarin niet was opgenomen. Oké, kan gebeuren, brand is erger. Maar toen bleek dat alleen al het Voorwoord en de Inleiding stikten van de fouten en onduidelijkheden, zonk de moed me in de schoenen.
En denk niet dat ik val over ‘Surinaams Nederlands’ in de zin van het taaleigen, zoals dat op meer plaatsen in ons taalgebied voorkomt. Nee, het gaat me om regels en afspraken die horen bij het Nederlands als schrijftaal anno 2016. Toen ik begon terug te bladeren, telde ik op de eerste bladzijde van het Voorwoord (23 regels) al 15 fouten, variërend van het beruchte d/t-probleem tot contaminaties die je met één blik in een woordenboek kunt voorkomen.
Natuurlijk, over stijl valt vaak moeilijk te twisten, maar het Nederlands dat in dit boek wordt gehanteerd – de kwaliteit van het Engels mag een ander beoordelen – is een allegaartje van hedendaagse en ouderwetse woorden, kreupele zinnen, misplaatste of afwezige interpunctie, kortom geen instrument om ingewikkelde en subtiele zaken goed mee te delen, over te dragen en duidelijk te maken.
Als er dan zo’n behoefte is aan een heilig boek om het woord van God te verkondigen en als jij op de een of andere, mij vooralsnog niet erg duidelijke, manier uitverkoren bent om de boodschapper te zijn van die openbaring, dan haal je toch zeker alles uit de kast om er iets moois van te maken. Dan zoek je toch de beste taal die je kunt vinden. Taal die helder is als glas en lenig als stopverf, taal waar iedereen mee uit de voeten kan. Als het om God gaat, is niets je te veel. Toch?
En als je zo’n taal niet zelf in huis hebt – je hoeft niet alles te kunnen en te kennen – dan zoek je steun bij anderen. Ervaren lezers en schrijvers, correctoren, eindredacteuren, docenten, mensen die het eindproduct zouden kunnen vervolmaken. Werp ook eens een tweede blik op die andere heilige boeken, waar je je mee wilt meten. Die zijn misschien, figuurlijk gesproken, ook uit de lucht komen vallen, maar daar zijn in de loop der eeuwen hoe dan ook heel wat gewone stervelingen aan te pas gekomen.
Was daar geen geld voor? Ik geloof er niets van, want wie zou het geen eer vinden om aan zoiets mee te werken? En anders spaar je maar wat langer, tot je de lat zo hoog kunt leggen dat je het geïnteresseerd publiek niet tegen de schenen hoeft te schoppen.
