Hoe minder moeite mensen doen om zich – in intellectueel opzicht – verder te (blijven) ontwikkelen, hoe wijder de deur openstaat voor lieden die zich beroepen op bovennatuurlijke gaven en charlatans die gouden bergen beloven. En denk vooral niet dat dat slechts geldt voor tokkies of andere blijken van een zogenaamde onderklasse, in welk land dan ook, waar de meeste brave burgers op neerkijken.
Eind mei kreeg de Vereniging van economisten in Suriname (VES) een bomvolle zaal met allemaal goed opgeleide mensen, toen ze Jim Rasam had uitgenodigd om de ins en outs van islamitisch bankieren eens even uit de doeken te doen. Rasam is een geboren ondernemer uit de medische hoek (Intermed), die niet kan stilzitten en voor wie de hele wereld één grote uitdaging is. Bovendien heeft hij van kinds af aan ook iets met de islam, als toetssteen voor zijn dagelijks leven. Dus hij rekent zich tot de islamitische gemeenschap, die hier naar schatting een vijfde van de bevolking uitmaakt.
Wat de doorslag gegeven heeft laat zich raden, in ieder geval is hij als buitenstaander ingehuurd door de Trustbank om haar overgang naar een waarachtige, op de sharia gebaseerde, islamitische bank in goede banen te leiden. Precies twee jaar geleden besloot die bank, een kwart eeuw oud en de kleinste van het land, namelijk out of the blue op de islamitische toer te gaan. En de eerste grote stap was een overeenkomst met een dochter van de Islamitische ontwikkelingsbank (IsDB) in Djedda, die zich toelegt op projecten in de particuliere sector. Daarmee was de instroom van nieuw kapitaal verzekerd en kon de bank beginnen aan haar eigen ‘conversietraject’. Sindsdien komt Rasam met het volgende verhaal.
Suriname is vanwege een grote islamitische minderheid al sinds 1996 lid van de Organisatie voor islamitische samenwerking (OIS), heeft als zodanig in de wijde omgeving maar één concurrent, te weten Guyana (lid sinds 1998) en die moet nu definitief worden afgetroefd, zodat Suriname kan uitgroeien tot een financiële diensten- en handelscentrum voor de hele regio. En in dat streven is een centrale rol weggelegd voor de Trustbank Amanah.
Hoe de conversie zich concreet moet voltrekken dan wel bezig is zich te voltrekken, mag Joost weten. Het tijdstip van de formele lancering is al verschoven van het eerste kwartaal naar het eind van dit jaar. Vaststaat in ieder geval dat de huidige minister van financiën Hoefdraad beschermheer is van het project. Diens goede contacten op het Arabisch schiereiland waren al bekend, toen hij door president Bouterse werd aangetrokken als president van de Centrale Bank.
Het is dan ook geen wonder dat Rasam in de bijeenkomst van de VES zich niet zo bekommerde om de islamitische principes, waarop zijn opdrachtgever zich zou moeten gaan baseren. Integendeel, hij haalde zelfs het IMF van stal als een internationale autoriteit die het islamitisch bankieren een warm hart toedroeg. Alsof hij niet had meegekregen dat de regering van zijn beschermheer die autoriteit het afgelopen jaar buiten de deur heeft gezet. En ook niet wilde weten dat juist het IMF had gewaarschuwd voor de risico’s van ‘hybridische financiële producten’ als gevolg van een halfslachtige toepassing van de principes.
Weken lang heb ik achter Drs Rasam aan gezeten, vergeefs. En bij Mr Badjoeri, de algemeen directeur van de Trustbank, van hetzelfde laken een pak. Maar ik verkeer in goed gezelschap, want de algemeen secretaris van de Surinaamse Islamitische vereniging liet me desgevraagd weten dat zijn organisatie op geen enkele manier betrokken was bij de plannen van de Trustbank. En zijn collega’s evenmin.
Dus vanuit het oogpunt van de sharia zal de soep wel niet zo heet gegeten worden. En zeker niet zoals ze in andere landen wordt opgediend. Maar dat de Trustbank met haar Saoedische partner een alternatief gaat worden voor de grote westerse banken, die in de eindfase zitten van hun uittocht uit de regio, ligt vooralsnog niet voor de hand.
