Etnische zuivering

In de Nederlandse politieke arena is men de laatste tijd wel gewend geraakt aan groepen mensen die het uitschreeuwen omdat ze zich door toedoen van de overheid niet meer thuis voelen in eigen land, maar dat zoiets ook kan spelen in het Caribisch deel van het Koninkrijk wil men liever niet weten.

Zo opereert hier op Bonaire al jaren een unieke actiegroep, strikt buitenparlementair, onder de geuzennaam Nos Ke Boneiru Bek (NKBB). Dit Geef ons Bonaire terug slaat regelrecht op de status, die het eiland kreeg toebedeeld bij de ontbinding van de Nederlandse Antillen. De groep ziet namelijk als resultaat van die staatshervorming, aldus een Papiamentstalig schrijven aan mogelijke geldschieters, dat ‘etnische zuivering ons bedreigt en we te kampen hebben met uitroeiing’.

De groep onder leiding van de onvermoeibare James Finies, voorheen bankmedewerker en topsporter, stelt zich op het standpunt dat Nederland het eiland tien  jaar geleden heeft gereduceerd tot openbaar lichaam om weer volledig de touwtjes in handen te krijgen, zoals in the good old days. De ingreep is in zijn ogen een zaak van handjeklap met lokale handlangers geweest, waar ‘het volk’ niet aan te pas kwam.

NKBB heeft zich in het verleden herhaaldelijk ingezet voor referenda om dit laatste recht te zetten dan wel vast te stellen, maar dat bleek een doodlopende weg. Nota bene het referendum over de hervorming zelf vond pas plaats ná de omineuze 10-10-10, de datum waarop ze van kracht werd. En de uitslag van het referendum van vier jaar geleden, toen de groep het hele eiland op zijn kop had gezet, werd in Den Haag voor kennisgeving aangenomen en ter afhandeling doorgeschoven naar de lokale autoriteiten.

Intussen hebben de poorten van het Openbaar Lichaam Bonaire al jaren wijd opengestaan voor allerhande landverhuizers, met name uit ‘het Europese deel van het Koninkrijk’. Daardoor is het autochtone bevolkingsdeel een minderheid in eigen land geworden en lijkt zelfs de eigen taal terrein te verliezen. En bij de recente verkiezingen voor de eilandsraad kon geen van de partijen die openlijk flirten met NKBB beslag leggen op een zetel.

Vandaar dat de groep de bakens heeft verzet en nu als doel vooropstelt dat Bonaire dient te worden geplaatst op de lijst van gebieden-zonder-zelfbestuur van de Speciale Commissie voor Dekolonisatie van de Verenigde Naties (VN). Nederland heeft ons opnieuw gekoloniseerd en daarom horen we weer op de lijst, waar Nederland ons in 1954 eenzijdig – met de andere vijf Nederlandse Antillen – van afgehaald heeft, is de redenering. Daarbij is de expliciete verwachting dat de VN als de grote voorvechter van het zelfbeschikkingsrecht van gekoloniseerde volken ‘ons proces richting zelfbestuur in goede banen zal leiden’.

Op die lijst staan op het ogenblik nog ongeveer vijftien gebieden, met stuk voor stuk een ‘administratieve mogendheid’ naast zich (op het ogenblik Frankrijk, Nieuw-Zeeland, het Verenigd Koninkrijk of de Verenigde Staten). Met name het feit dat Frans Polynesië nog in 2013 op de lijst werd gezet, heeft de hoop gewekt dat zo’n weg ook voor Bonaire begaanbaar is.

Natuurlijk kun je dan je schouders ophalen. Of je geschoffeerd voelen  vanwege voornoemde associatie met de zwartste bladzijden in de wereldgeschiedenis. Maar dat is veel te gemakkelijk en niemand wordt daar wijzer van. Zeker wanneer je in aanmerking neemt dat NKBB wortelt in een samenleving, waar mensen doorgaans niet het hart op de tong hebben en het publieke debat over politieke zaken nogal wat te wensen overlaat.

Na een kwart eeuw ervaring met ‘identiteitspolitiek’ zou men in Nederland trouwens zijn lesje geleerd moeten hebben. Populisten negeren en buitensluiten heeft bar weinig uitgehaald en de sentimenten waar zij op inspelen verdwijnen evenmin als sneeuw voor de zon, integendeel.